Boterveen – kort geding is een gamechanger

Op 12 juni 2023 wonnen omwonenden het kort geding, waarin ze bezwaar aantekenden tegen het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor de lelieteelt in het Boterveen. De rechter verbood het spuiten van gif in dit gebied.

Gisteren heeft het gerechtshof in Zwolle deze uitspraak in kort geding genuanceerd. Bollenteler Jolink had in hoger beroep gevraagd of hij 4 van de 33 gifstoffen toch mocht gebruik omdat hij anders zijn hele gewas verloren zag gaan. In een spoedprocedure in hoger beroep is het gerechtshof daar in meegegaan voor dit jaar. De toelichting op deze nuancering moet nog komen.

Deze uitspraak is een gamechanger, want nu is het krachtenveld tussen telers en omwonenden veranderd.
Telers hadden hiervoor zoveel invloed binnen het ministerie van LNV, dat zij konden voorkomen dat de effecten op omwonenden werden onderzocht. Ook in het project Duurzame Bollenteelt Drenthe wordt alleen gekeken naar effecten op een perceel. Het effect op de omgeving is geen onderwerp van onderzoek, ook al was de commotie van burgers in de gemeente Westerveld aanleiding voor dit project.
Je moet weten dat alleen al in de bloembollenteelt 4 miljard jaarlijks omgaat en dat 85% bestemd is voor het buitenland. Ga daar als individuele burger(s) eens tegen procederen.

Je mag verwachten dat er nog een bodemprocedure komt.

Deze uitspraken hebben een precedentwerking van ongekende omvang.

Nu is het ook in de volksgezondheid een thema, terwijl de GGD en het RIVM al jaren zeggen: ‘ga naar binnen als er gespoten wordt, haal de was naar binnen, sluit deuren en ramen, was de groente en het fruit uit eigen tuin’, maar dat leidde niet tot andere richtlijnen voor de akkerbouwers.
Nu zegt de rechter: u mag niet onbegrensd gifstoffen deponeren in de tuin en in de woning van omwonenden, m.a.w.: “Gij zult de leefomgeving van een ander niet in gevaar brengen!” Het voorzorgsbeginsel is eindelijk maatgevend, winstmaximalisatie is ondergeschikt aan de gezondheid van mensen. Dat vindt de PvdA al veel langer, maar nu de rechterlijke macht dus ook.

Deze gerechtelijke uitspraken hebben een enorme schokgolf door “regulier” agrarische Nederland doen gaan. In de agrarische vakbladen stond het bol van de ontsteltenis, dit kan niet waar zijn. Wie is de volgende die zo’n procedure aanspant tegen een akkerbouwer.

Bollentelers, pioenroos-telers, aardappelboeren en anderen konden zich tot deze uitspraak verschuilen achter de erkenning van gifstoffen door het CTGB (College voor Toelating Gewasbestrijdingsmiddelen en Biociden). Het motto was: het mag van het CTGB, dus …. . Dus ook een pioenrozenveld grenzend aan het schoolplein in Diever.
Door o.a. het werk van Meten=Weten is duidelijk dat de meetmethoden van het CTGB weinig zeggen over de schadelijkheid van deze middelen voor omwonenden. De Radboud-universiteit zegt dat de stapeling van verschillende middelen veel schadelijker is voor de gezondheid dan elk middel voor zich.

Niet langer heeft de agrarische lobby de regie en de controle over hun teeltmethodes. Dat het leidt tot stress, dat kan je opmaken aan de reacties waarin ze de integriteit van de rechter in diskrediet brengen, omwonenden bedreigen met schadeclaims van miljoenen en dan ook nog mensen die hun recht halen, voor NSB-er uitmaken.

De wereld is veranderd voor telers en voor omwonenden met “de uitspraak Boterveen”. Nu afwachten wanneer een milieuorganisatie de bescherming van de natuur afdwingt bij de rechter.

Dit artikel is op persoonlijke titel geschreven

Lees ook
Het artikel ‘De gezondheid van omwonenden hoort bij bollenteelt voorop te staan‘ van de fractie van PvdA Westerveld